Wystawa "I otworzyło się niebo..." to podsumowanie 10-letnich starań związanych z konserwacją Kościoła Jezuitów we Lwowie. To multimedialna wystawa, przedstawiająca kulisy ratowania iluzjonistycznych fresków Franciszka Ecksteina w cerkwi garnizonowej śś. Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie.
Niezwykle żmudne i skomplikowane prace konserwatorskie w lwowskiej cerkwi prowadzone były przez dziewięć lat. Wykonywał je polsko-ukraińsko-włoski zespół pod kierunkiem dr. Pawła Bolińskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do końca 2021 r. konserwatorom udało się uratować ok. 1300 m2 mocno zasolonych, przemalowanych fresków na sklepieniu nawy głównej i przywrócić im pierwotny charakter barokowej polichromii.
Wystawa jest okazją do zapoznania się z niezwykłymi umiejętnościami konserwatorów dzieł sztuki i złożonym procesem ratowania zabytkowych malowideł. Zobaczyć można będzie wielkoformatowe wydruki fresków, pokazujące etapy sprzed, w trakcie i po konserwacji. Istotnym elementem ekspozycji jest film VR, dzięki któremu zwiedzający przeniosą się wirtualnie do świątyni we Lwowie.
Historia lwowskiego kościoła jezuitów
Kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie w Ukrainie zbudowany został w latach 1610-1635 według projektu Giacoma Briana. W XVIII w. do Lwowa przybył Franciszek Eckstein (1689-1741), freskant z Moraw, który wykonał na kolebkowym sklepieniu świątyni kompozycję malarską, poświęconą dwóm apostołom: św. Piotrowi i św. Pawłowi. Artysta zmarł w czasie realizacji prac. Ukończył je syn artysty, Sebastian Eckstein.
Na sklepieniu w prezbiterium, wśród obłoków i aniołów, przedstawiony został św. Paweł jako apostoł narodów. Poniżej głównej postaci apostoła, na zamykającej prezbiterium od zachodu konsze, ukazano w rozbudowanej, wielopostaciowej kompozycji alegorie czterech kontynentów, zgrupowanych wokół globu ziemskiego. Dekoracja nawy głównej, znajdująca się pomiędzy gurtami, w iluzjonistycznej rozbudowanej architektonicznej ramie, przedstawia trzy samodzielne kompozycje figuralne. Od strony prezbiterium ukazany został św. Piotr głoszący w świątyni Ewangelię, pośrodku, na tle nieba, Chrystus przekazujący św. Piotrowi klucze do Królestwa Niebieskiego, w otoczeniu adorujących aniołów i cnót teologicznych. Ostatnia scena to uzdrowienie chromego przez św. Piotra. Na sklepieniu nawy zachowała się również sygnatura autora Frantz. Egstein. Civis Brunensis. / Pictor. et Architect: Pinxit. Anno. Dni. 1740.
Kościół był remontowany w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia. Następnie bardzo podupadł, częściowo na skutek zniszczeń w czasie II wojny światowej, częściowo z uwagi na brak opieki w czasach Związku Sowieckiego. Od 1959 r. mieścił się w nim magazyn lwowskiej biblioteki im. Wasyla Stefanyka, która przejęła m.in. zbiory Ossolineum. W 2011 r. kościół został przekazany Cerkwi greckokatolickiej jako cerkiew garnizonowa. Rok później, w 2012 r., pracownicy Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie rozpoczęli pod kierunkiem dr. Pawła Bolińskiego żmudny proces ratowania zabytku. Zorganizowano międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół złożony z przedstawicieli kilku instytucji i niezależnych specjalistów z Polski, Ukrainy oraz Włoch. Prace przy sklepieniu nad prezbiterium zostały sfinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i miejscową parafię.
Wystawa powstała przy współpracy Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA – państwowej instytucji kultury, Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Województwa Małopolskiego ze względu na współpracę Małopolski z Obwodem Lwowskim.
Wystawę będzie otwarta dla zwiedzających od 15 grudnia 2023 do 31 stycznia 2024 (od wtorku do soboty w godz. od 12:00 do 17:00). W tym czasie będzie także otwarty kościół.
